فتق دیسک کمر بیماری بسیار فراگیری در ناحیه کمر است که می‌تواند باعث ایجاد دردهای زیادی شود. فشاری که این بیماری می‌تواند روی اعصاب ستون فقرات، کمر، پا، دست و گردن وارد کند، کم نبوده و بیمار نمی‌تواند آن را تحمل کند. به صورت معمول برای درمان این بیماری از فیزیوتراپی کمر استفاده می‌شود. البته عمل جراحی نیز روشی رایج در درمان فتق دیسک کمر است.
در این مطلب فتق دیسک کمر را به صورت کامل توضیح داده و در رابطه با روش‌های درمانی آن توضیح خواهیم داد.
فتق دیسک کمر چیست؟
برای اینکه بخواهید با فتق دیسک کمر آشنا شوید باید ابتدا بدانید دیسک کمر چیست؟ ستون فقرات هر فرد از تعدادی مهره ایجاد شده که باعت حرکت راحت ما شده و به راه رفتن صاف و در یک خط کمک می‌کند.
این مهره‌ها نمی‌توانند به صورت مستقیم روی هم قرار بگیرند چرا که جنس استخوانی آن‌ها باعث ساییدگی هر کدام توسط دیگری خواهد شد. به همین دلیل بین این مهره‌ها، قطعات کوچک و نرمی به نام دیسک وجود دارد. دیسک کمر کمک می‌کند تا ستون فقرات بتوانند به نرمی حرکت کرده و انعطاف پذیر باشند.
این قطعات کوچک مانند ضربه گیر در ستون فقرات عمل کرده و تا هنگامی که به صورت سالم کار کنند، می‌توانید از سالم بودن ستون فقرات مطمئن باشید. اگر به هر دلیلی یکی از این دیسک‌ها دچار مشکل و پارگی شود، فتق دیسک کمر اتفاق خواهد افتاد.
اگر دیسک کمر را خارج از ستون فقرات مشاهده کنید، شکلی کروی داشته و با قرار گرفتن میان مهره‌های ستون فقرات و تحت فشار، به شکل تخم مرغ در می‌آید. باید این را بدانید که هر کدام از دیسک‌ها از دو بخش داخلی و خارجی تشکیل شده است.
90 درصد بخش داخلی دیسک که هسته یا نوکلئوس پولپوزوس نام دارد، از آب تشکیل شده است. در طول روز میزان آب داخل هسته دیسک کمر کم شده و مقداری از آن بخار خواهد شد ولی با استراحت مجدد، این میزان آب جبران شده و به حالت عادی برمی‌گردد.
بخش خارجی دیسک که حلقه فیبری یا آنولوس فیبروزوس نام دارد، نقش محافظ هسته را دارد. یعنی هسته دیسک خاصیت ارتجاعی آن را ایجاد کرده و بخش خارجی باعث سالم ماندن دیسک خواهد شد.
حالا اگر ضربه‌ای به دیسک وارد شود، برای مثال اگر وسیله سنگینی را بلند کنید، این ناحیه سخت آسیب دیده و خواهد شکست. این باعث می‌شود تا مقداری از آب داخل هسته، بیرون بریزد. این دقیقا روند ایجاد فتق دیسک کمر می‌باشد. در صورتی که می خواهید بدانید دیگر چه کارهایی برای دیسک کمر ضرر دارد، اینجا کلیک کنید.
علائم فتق دیسک کمر
طبیعتا اولین و مهم‌ترین علامت ابتلا به فتق دیسک کمر، درد ایجاد شده در ناحیه کمر خواهد بود. ولی باید این را بدانید که همیشه فتق دیسک کمر با درد کمر خود را نشان نمی‌دهد. اگر پارگی دیسک کمر باعث ایجاد فشار بر اعصاب نخاعی شود، علائم دیگری نیز به وجود خواهد آمد.
بی حس شدن و یا ایجاد حس سوزن سوزن شدن در بخش‌هایی از بدن که در مسیر اعصاب متصل به دیسک کمر قرار دارند، یکی از علائم بسیار شایع در ابتلا به فتق دیسک کمر است. البته بسته به اینکه کدام مورد از دیسک کمر بیمار دچار مشکل شده باشد، ناحیه این احساس متفاوت خواهد بود.
درد پا یکی دیگر از علائم ابتلا به فتق دیسک کمر می‌باشد. بیمار مبتلا به این مشکل، معمولا در ران و ساق پای خود احساس درد نسبتا شدیدی دارد. این درد ممکن است هنگام خنده، عطسه و یا سرفه شدیدتر شود.
ضعف عضلانی یکی از علائمی است که تحت تاثیر بروز مشکل در اعصاب به وجود آمده و باعث تضعیف یکی از عضلات بدن و عدم کنترل روی آن خواهد شد. ناتوانی در راه رفتن یکی از شایع‌ترین حالات ضعف عضلانی است.
یکی دیگر از عوارضی که به ندرت اتفاق افتاده و می‌تواند نشان دهنده وضعیت وخیم بیمار باشد، از دست دادن کنترل بر مثانه و معده است.
درمان فتق دیسک کمر
بعد از احساس هر کدام از این علائم باید پزشک مراجعه کرده و با معاینه دقیق مطمئن شوید که به فتق دیسک کمر دچار شدید. در این صورت روش‌های درمانی مختلفی به شما پیشنهاد می‌شود. در ابتدا اگر وضعیت کمر شما خیلی بد نبوده و به موقع به پزشک مراجعه کرده باشید، تنها ویرایش سبک زندگی می‌تواند کمک کننده باشد.
همچنین در این مرحله از بیماری می‌توانید با کمک داروهایی که پزشک تجویز خواهد کرد، درد کمر را کاهش دهید. استفاده از کمپرس آب سرد یکی دیگر از روش‌های درمانی است که می‌تواند موثر باشد.
بهترین و کارآمدترین روش درمان فتق دیسک کمر، استفاده از دستگاه فیزیوتراپی خانگی برجیس و تمریناتی است که تحت نظر پزشک انجام می‌شود. این تمرینات به بیمار کمک خواهد کرد تا بتواند کمر خود را راحتتر حرکت داده و همچنین باعث کاهش درد خواهند شد.
انجام تمامی این تمرینات باید زیر نظر پزشک متخصص و فیزیوتراپیست باشد تا مطمئن شوید آسیب بیشتری به کمر شما وارد نخواهد شد.
در آخرین مرحله و زمانی که دیگر هیچ کدام از این روش‌ها برای درمان فتق دیسک کمر موثر نبود، جراحی راه چاره خواهد بود. در این روش به صورت دستی ستون فقرات بیمار ترمیم شده و به حالت اولیه برمی‌گردد. البته بعد از جراحی نیز باید شما همچنان از کمر خود مراقبت کرده و هیچ کار سنگینی انجام ندهید.
